Teams, besturen, fracties, groepen, raden, management teams, groepen, afdelingen, organisaties, ondernemingen, collectieven, platforms. Er zijn vele woorden voor samenwerkingsverbanden tussen mensen. Daarom kan het ook vaag worden wanneer we spreken van groepsdynamiek of iets anders zoals cultuur.
Foto: Mike Chai via Pexels
BELANGRIJK OMDAT: In coaching, training en advies richten wij ons op groepsdynamica. Door helder te maken wat daar onder wordt verstaan is het ook makkelijker om in te schatten of een ondersteuning/ interventie in groepsdynamiek datgene is wat jouw groep nodig heeft, of dat je beter verder kunt zoeken.
IN EEN OOGOPSLAG: Groepsdynamiek is het gedrag van mensen in kleine groepen waarbij ze in direct contact met elkaar zijn en dezelfde of een gezamenlijke taak hebben. Er is helaas niet één ‘officiele’ definitie van een groep, maar er zijn wel duidelijke rode draden.
- Onder ‘kleine groep’ wordt meestal een groep van 3 tot 20 personen verstaan (Remmerswaal). Het meeste onderzoek naar groepsdynamiek richt zich op groepen van rond de 5 personen.
- Het hebben van directe interactie met elkaar en het delen van een taak (Sprott) houdt in de meeste gevallen in dat werkteams een subgroep vormen binnen een bedrijf en organisatie. De organisatie wordt dan gezien als de context van de groep.
- Mensen kunnen zich ook onderdeel voelen van een groep zonder direct contact of gedeelde context. Bijvoorbeeld als mensen zichzelf als lid zien van een bepaalde beroepsgroep of aanhanger van een sportploeg.
- Andere denkers vinden dit te breed en vinden pas dat er groepsdynamiek is als er gedeelde taken, doelen en normen zijn. Korter gesteld: wederzijdse afhankelijkheden en betrokkenheid.
ONZE VISIE: In het werk dat wij doen richten we ons op groepen die wederzijds afhankelijk zijn en met elkaar zijn betrokken. Kleine(re) groepen mensen die in hun dagelijkse werk elkaar nodig hebben en veel contact met elkaar hebben. Dat houdt ook in dat er situaties zijn waarin teambegeleiding- of coaching niet op zijn plaats is.
- Wij zien groepsdynamiek als het totaal van interacties en gedrag dat plaatsvindt in de werkcontext van een groep. Dat kan gaan om zowel taakgerichte (wat doen we?) als sociaal-emotionele (hoe verhouden we ons tot elkaar?) aspecten van het samenwerken.
- Groepsdynamiek is de dynamiek van kleine verbanden binnen een organisatie. Dat is iets anders dan bijvoorbeeld een organisatiecultuur. Organisaties die hun cultuur willen veranderen hebben iets anders nodig dan trainingen over groepsdynamiek: lange trajecten waar de hele organisatie in betrokken is. Dat bieden wij niet aan.
- Het bijstaan van groepen met bijvoorbeeld coaching heeft alleen zin als er sprake is van rechtstreekse interactie, gezamenlijke taken en wederzijdse afhankelijkheid. Een groep mensen met verschillende taken die toevallig een kantoor delen kun je niet tot een team smeden. Dat soort groepen kunnen hoogstens ‘huishoudelijke afspraken’ maken en daar is externe begeleiding niet voor nodig.
- Niet elk team is te ‘redden’. En teamcoaching is niet voor elk team de oplossing. Het is geen magische cure-all. Om een situatie te verbeteren is soms ene andere interventie nodig: leiderschap tonen, ingrijpen op gedrag of de samenstelling veranderen. Dit geldt in het bijzonder als er sprake is van bijvoorbeeld (ernstig) grensoverschrijdend gedrag. Teamcoaching is dan niet de juiste interventie.
- Wij zijn ervan overtuigd dat groepen er veel baat bij hebben om periodiek stil te staan bij hun samenwerking en groepsdynamiek. Een externe trainer kan helpen om blinde vlekken te ontdekken en nieuwe inzichten te brengen. Een externe trainer kan ook helpen om een goede kickstart te geven aan nieuwe teams.
- Maar we zijn er ook van overtuigd dat groepen vooral op eigen kracht aan hun dynamiek moeten werken. “4:1” is onze vuistregel: praat periodiek intensief over de samenwerking, en doe dit elke vierde keer onder leiding van een externe. Dat kan ook iemand van buiten je team, maar van binnen je eigen organisatie zijn.
TOT SLOT: Groepsdynamica gaat over kleine groepen die rechtstreeks met elkaar interactie hebben. Simpeler gezegd: om de dynamiek tussen directe collega’s met overeenkomstige werkzaamheden. Training, advies of coaching gericht op groepsdynamiek is dan ook alleen zinnig als het zaken betreft die binnen die groep kunnen worden opgelost of veranderd. En dat zijn die zaken die rechtstreeks te maken hebben met onderlinge interactie, taakstellingen en dergelijke. Daar is veel mee te winnen. Maar let op! Teamtraining is geen magische cure-all: soms is er iets anders nodig. Twijfel je wat het goede middel is? Neem gerust -en geheel vrijblijvend- contact op met ons als je daar over van gedachten wil wisselen. We denken kritisch mee en verwijzen door als het buiten het domein van groepsdynamiek valt.